'Şair' Behice Boran'ı keşfederken

Akşam gazetesinden Melis Apaydın, annesinin hatıra defterinde Behice Boran'ın hiç yayımlanmamış bazı şiirlerini bulduktan sonra çeviren Dr. Mahmut Tolon'la bir söyleşi yaptı. Tolon bu keyifli söyleşide annesi Mihrizafer Tolon'la Behice Boran arasındaki do

'Şair' Behice Boran'ı keşfederken

Akşam gazetesinin Pazar ekinden Melis Apaydın'ın Dr. Mahmut Tolon'la söyleşisi, Behice Boran'ın pek bilinmeyen şairlik yönünü açığa çıkarttı. Kendisi de bir akademisyen olan Mahmut Tolon, Boran'ın İngilizce yazılmış şiirlerine annesinin hatıra defterinde rastladığını aktarıyor. Tolon, Behice Boran'ın şiirleri annesi Mihrizafer Kösem Tolon'a nasıl ulaştırdığı sorusuna şu yanıtı veriyor:

"O yıllarda annem özel, önemli gördüğü anılarını bir deftere kaydetmiş. Evrakın içinde benim ve ağabeyimin ilk sözcükleri, babama yazılmış mektuplar da mevcut. Annemle Behice Hanım arasında çok güçlü bir dostluk vardı. Behice Hanım da bu özel anı defterine katkıda bulunmak istemiş olsa gerek. Şiirlerini kendi el yazısıyla bu deftere eklemiş."

Mahmut Tolon, Mihrizafer Tolon ile Behice Boran arasındaki dostluktan bahsederken, daha sonra bir tanesi Demokrat Parti-Adalet Partisi çizgisinde yürüyen, diğeri ise Türkiye sol hareketinin liderlerinden bir tanesi olan bu iki kadına ilişkin şu saptamayı yapıyor:

"Bir insanın bundan 70 küsur yıl önce, yabancı bir lisanda dünya çapında ilgi çekebilecek düzeyde bir şiir yazması sosyolojik ve insanlık tarihi açısından çok önemli. O zamanın koşullarında yurtdışına okumaya giden iki kızın başka bir lisana bu kadar hakim olabilmesi bence çok çarpıcı. Günümüz şartlarında buna daha sık rastlamamız mümkün. Fakat 1930'lu yıllarda, uzun süren yolculuklarla yurtdışına gitmek ve oradan böyle bir başarıyla dönmek sık rastlayabileceğimiz bir durum değil."

Söyleşinin sonunda ise Boran'ın, arkadaşı Tolon'un defterine el yazısıyla yazdığı iki şiirin çevirisi bulunuyor.

Mihri'ye
14 Aralık 1940

Bir gün;
Fırtına dindiğinde,
Ve gökyüzü tekrar safir camgöbeği mavisindeyken,
Biz bir tepenin üstünde oturarak,
Seyredeceğiz güneşin öfkeli kırmızısını,
Erimiş kurşun denizine batarken.
Bir gün;
Yaşamın uzun çabası sona erdiğinde,
Ve boş ellerimiz kucaklarımızda dinlenirken,
Biz bir tepenin üstünde oturacağız,
Ve günlerin tantanalı geçit törenini izleyeceğiz:
Bir gülümseme ile birkaç gözyaşı ile ve içimizi çekerek.
Bir gün;
Sen ve ben, bir tepenin üstünde oturarak,
Gariplikler yapmaktan hoşlanan ve kendimizle alay eden bir kahkaha ile,
Başlarımızı sallayacağız bilgece:
Çünkü hiçbir gün, o zaman göründüğü kadar parlak olmamıştı,
Ve hiçbiri o denli kapkara, bir umut ışığı barındırmayacak kadar.
Behice S. Boran

Hayatım
Bu benim hayatım, kendi hayatım, önümde,
Şekilsiz, yoğrulabilir, engin.
Kendi ellerimle yoğuracağım.
Bir heykel yapacağım, küçük, dikkat çekmeyen belki,
Fakat saf ve güzel, hatta orantılarda muhteşem.
Elimdeki devasa şekilsiz kütleye, gözlerimi dikmiş bakıyorum
Bu hayat, benim kendi hayatım mı?
Benim hayatım, kendi ellerimle yoğrulmuş?
Başımın üstüne kaldırıyorum,
Milyon parçaya ayrılıyor, yere atınca.
Bu hayat, benim hayatım, benim kendi hayatım,
Tekrar sil baştan başlamalıyım,
Tekrar, tekrar başlıyorum artık 'tekrar' kalmayıncaya kadar.
Orada veya burada kaynaşan kalabalık içinde,
Erkekler ve kadınlar var ki yaşamları
Tek bir başlangıç ve akıcı devamı,
Engin ve derin kıvrımları içinde
Bütün neşe ve hüznü kaplayan. Kırılma yok, yeni başlangıç yok,
Sadece öne doğru giden bir telaş,
Kaderlerine doğru.