Seçim yasasında yapılan değişiklikle, YSK seçmen listeleri oluşturmakta devre dışı kaldı. İçişleri'nin "adres kayıt sistemi" esas alınınca, seçmen sayısı bir yılda 6 milyon artıverdi. Hükümet eliyle belirlenen yeni listelerde denetim imkansız hale geldi. 

 29 Mart 2009"da yapılacak olan yerel seçimlerde "oy kullanma ehliyetine sahip" 48 milyon 265 bin kişi olduğu açıklandı. 22 Temmuz 2007"de aynı rakam 42 milyon 600 bin olarak açıklanmıştı. Yıllık ortalama 600 bin civarında artan seçmen sayısının bir yıldan kısa bir sürede yaklaşık 6 milyon artması, “seçimlerde usulsüzlük” tartışmalarına yol açtı.

Sorunun nedeni AKP"nin kanuna ek yapması
Seçmen sayısındaki artışa ilişkin tartışmaların ekseninde, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'a eklenen bir fıkra bulunuyor. 13 Mart 2008 tarihinde TBMM'de kabul edilen değişiklikle, “Seçmen kütüğü adres kayıt sistemindeki bilgiler esas alınarak Yüksek Seçim Kurulu'nca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlenir, sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirilir" fıkrası kanuna eklendi.

Böylece, önceden Yüksek Seçim Kurulu tarafından hazırlanan seçmen kütükleri, İçişleri Bakanlığı"na bağlı “adres kayıt sistemi” ve TÜİK tarafından hazırlanmaya başladı. YSK"nın görevi ise kendisine sunulan kütükleri asmaktan ibaret hale geldi.

“Anayasa"ya aykırı”
Kütüklerin oluşturulması ve düzenlenmesi sürecinde YSK"nın görevi “seyircilik” olarak tanımlanıyor. Kütüklerin düzenlenmesindeki değişikliği değerlendiren Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, “yapılan düzenleme, Anayasa'yla örtüşmediği gibi çelişmektedir.

Seçmen sayısının 6 milyon artışı da yürütmenin tespit ettiği bir belirleme. Seçmen sayısının artması nedeniyle, seçimlerin dürüstlüğü konusu kuşkulu hale gelecektir. Yasal değişiklikle YSK kendi yetki ve görevini idareye devretmiştir. Şu anda yürütmeye bağlı birimlerce oluşturulmuş bir seçmen kütüğü ile karşı karşıyayız. Seçmen kütüğünü de yürütme düzenliyor. Böyle bir seçimin meşruiyeti tartışmalı olacaktır" dedi.

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Muammer Aydın ise, farkın nedeninin “daha doğru veri” olduğunu iddia etti. Aydın “eskiden seçmen kendisini yazdırmadıkça biz yazamıyorduk. Oysa şimdi AKS kayıtlarına göre yazabiliyoruz.

 Daha önce seçmen gelmiyordu, kendisini kütüğe yazdırmıyordu. Yerel seçimlerin yapılacağı 29 Mart 2009 itibariyle, 18 yaşını dolduranlarla birlikte bu sayı çıkıyor” dedi. Aydın, YSK"nın yetkisini yürütmeye devretmesi hakkında açıklamada bulunmadı.

Promosyonları da var
Yeni yasa, kütüklerin belirlenmesi yönteminin yanı sıra, listelenen seçmenlerin oy kullanımına yönelik bir dizi değişikliği de beraberinde getirdi. “Çifte kayıt”ın önüne geçilmesi için yapılan parmak boyama, bu seçimde kaldırılıyor.

 Dahası, yeni listeler adrese değil soyadına göre düzenlendiği için, çifte kaydı saptamak da son derece güçleşiyor. Bireyler ancak kendi kütükleri hakkında itirazda bulunabilecekken, listelerin denetlenmesi ve itiraz edilmesi görevi partilerin üzerinde. Üstelik partilerin bu görevi yerine getirmesi için eskisi gibi 14 değil 10 günlük itiraz hakkı süreleri var. Listelere yönelik itirazlar, YSK"ya değil, kaymakamlıklar aracılığıyla ilçe nüfus müdürlüklerine yapılabilecek. Yani itirazlarda bile listenin düzenlenmesi YSK"nın görevi olmaktan çıkmış durumda.

“Seçmen sayısındaki artış seçim hilesidir”
DTP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan, konuyu Meclis gündemine getirdi. Kaplan, “Seçmen sayısının 6 milyon artması, nüfusun yüzde 25 artması anlamına geliyor. Nüfus bir yılda bu kadar artmayacağına göre, seçmen sayısındaki artış, naylon, mükerrer kayıt, seçim hilesidir” diyerek, kütüklerin yargıdan alınıp yürütmeye teslim edilmesinin kaygı verici olduğunu söyledi.

Usulsüzlük iddiaları bitmiyor
Bir başka usulsüzlük iddiası da AKP"nin yerel seçimlerde ele geçirmeyi hedeflediği Diyarbakır"dan geldi. Bu kentte seçmen sayısının yüzde 20 civarında arttığı söylenirken, kentte ikamet etmeyenlerin seçimde Diyarbakır"da oy kullanacağı ileri sürüldü. Diyarbakır'da 800 kadar Ali Gaffar Okkan polis okulu öğrencisinin Sur kentinde oy verecekleri de ortaya çıktı.

SolHaber