TBMM Başkanlık Divanı Üyesi Giresun Milletvekili Murat Özkan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker"in cevaplaması isteği ile soru önergesi verdi.

Özkan, “1938 yılında kurulan ve devlet adına destekleme görevini üstlenen FİSKOBİRLİK"in devre dışı bırakılmaması fındık ile ilgili olmayan TMO"nun görevlendirilmesi sonucu fındık alımı ile ilgili olarak Devletin görev zararı artmış, üreticinin eline ise daha az para geçmiştir” dedi.

Soru önergesinde, “TMO"nun fındık alım hizmetini sunduğu hinterlandın üretim bölgesi dikkate alındığında çok yetersiz olduğu hemen göze çarpmaktadır” diyen Özkan, “Örneğin Espiye ve Yağlıdere"de üretim yapan kısıtlı bütçesiyle ürününü değerlendirmek durumunda olan üreticinin Tirebolu"ya yönlendirilmesi, Akçaabat ile Çaykara arasındaki tüm üreticilerin Arşin Alım Merkezine randevuya tabi tutulması, Bartın"da ya da Kurucaşile"de üretilen fındığın 150–200 km. mesafede Alaplı Alım Merkezine gelmesinin hizmet değil eziyet olduğu apaçık ortadadır. Bu sıkıntıyı nasıl çözeceksiniz?” sorusunu yöneltti.

Milletvekili Özkan soru önergesinin tamamında şunlara yer verdi;
“Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) esas alınarak yürütülecek alımlarda kayıt dışı olan 250.000 hektarın üzerindeki üretim ne olacak?

 Bu alanda üretim yapan üreticinin emeği ne olacak? Üretim yapılmadan önce bu kayıt dışılığı neden önlemediniz. Onca emek ve masrafın karşılığı hüsran mı olacak?

TMO tarafından devreye sokulan internet üzerinden randevu alınmasında sorunlarla karşılaşılmış; ilk günde çöken site tekrar hizmete alınsa bile şehirde dahi, kullanıcısı malum olan internetin fındık üreticilerinin TMO önlerindeki oluşturacağı randevu kuyruklarını ve vatandaşın iş gücü kayıplarını nasıl gidereceksiniz?

Alımlarda açıklanan 25 güne kadar ödeme, fındık üreticisinin borçlarına vade tarihi olarak belirlediği Eylül ayında parasını alamayacağı anlamına geldiği gibi bölge esnafının ticaretini olumsuz yönde etkileyecektir. Bu durumda üretici piyasada müdahale fiyatının altında oluşan fiyattan ürününü satmak zorunda kalacaktır. Sonuçta durumdan vazife çıkaran fırsatçılara yeni bir imkân sağlayarak ucuz fiyata “kapatılan” fındığın Aralık ayında 2 katı bedelden satılması olanağını şimdiden akıllara gelmektedir.

Başka bir ifadeyle Eylül ayında aksak piyasa koşullarında alınan fındıkları Aralık ayında TMO"ya devrederek haksız kazanç sağlanmasını nasıl önleyeceksiniz?

Müdahale Kurumu olan TMO"nun müdahalesinin piyasayı olumsuz etkilediği açıktır. Fiyatın açıklandığı 30 Ağustos"ta 3,00 YTL civarında seyreden Giresun kalite fındığın 01 Eylül"de fiyatı 2,50 YTL seviyelerine gerilemesi bunun ispatıdır. Devletin müdahale mantığı arz fazlası durumda olan ürünün ani girişini kontrol etmek, bu amaçla hızlı ve fazla miktarda alım yapılarak vatandaşın piyasada ezilmesinin engellemek olması gerektiği halde, açıklanan alım politikası üreticinin tamamen aksak piyasa koşullarına terk edilmesi değil midir?

Hükümetin TMO"yu alımlarla görevlendirdiği 2006 yılından bu yana fındık piyasası tümüyle olumsuz etkilenmiş; sürekli düşüş gösteren fiyatlardan üreticinin korunması sağlanamamıştır. Ayrıca 2006 ürünü alımlarında uzman alım ekibi ve uygun saklama koşulları temin edilemediğinden alınan fındığın önemli bir kısmının çürütülerek kalite kaybına sebep olunmuştur. Dolayısıyla 2006 yılı ürünü mubayaası sonucunda yanlış uygulamalar yaparak Devleti zarara uğratan TMO yetkilileri hakkında ne gibi işlem yapacaksınız?

Fındık ürününün vazgeçilmezi olan FİSKOBİRLİK"in bu senaryoda olmaması hayret verici olup, üretim yapılan tüm alanda örgütlü 50 kooperatifi, 300 deposu ve uzman personeli ile tüm üreticilere yaygın ve hızlı alım hizmeti sunulması imkânı neden kullanılmamaktadır?

1938 yılında kurulan ve devlet adına destekleme görevini üstlenen FİSKOBİRLİK"in devre dışı bırakılmaması fındık ile ilgili olmayan TMO"nun görevlendirilmesi sonucu fındık alımı ile ilgili olarak Devletin görev zararı artmış, üreticinin eline ise daha az para geçmiştir. FKB"nin imkânları yerine dışardan hizmet alımı ve depo kiraları, alım maliyetini artırmıştır. Fındık alımında TMO"yu görevlendirmeniz, alım maliyetini artırmıştır. Kamu zararına sebep veren bu kararınızın sebebi nedir?

Son üç yıldır uyguladığınız Fındık Tarımı ile ilgili politikalar ve Hükümet kararları piyasada yeterli etkiyi gösteremediği için üreticinin eline ürününün gerçek değeri geçmemiştir. Bu husus Anayasanın 45. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Devlet, bitkisel ve hayvansal ürünlerin değerlendirilmesi ve gerçek değerlerinin üreticinin eline geçmesi için gereken tedbirleri alır.” Hükmünün açık bir ihlali değil midir?”