“Dünyadaki gelişmeleri izlemeliyiz”

Kısa adı ÇETKODER olan Çevre Ve Tüketici Haklarını Koruma Derneği Genel Merkezi 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü nedeniyle ilginç bir açıklama yaptı. “Üretimde ve verimlilikte baş döndürücü gelişmeleri hep birlikte yaşamaktayız. Teknoloji yoğunluklu yeni üretim anlayışında emeğin ve hatta sermayenin payı giderek azalmaktadır. Bunların yeri, bilgi ve teknolojiler ile doldurulmaktadır” diyen ÇETKODER Genel Başkanı Mustafa Göktaş, “dünyadaki yenilikleri izleyen ve modern çağın gereklerine uygun yaşam kalitesini yakalamak için bilinçli Tüketici sayısının artması gerektiğini” söyledi.

ÜRETİM VE TÜKETİM TEKNİKLERİ DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Göktaş, “Üretim alanındaki teknolojik yenilikler ve yaşanan bir gelişmelere paralel olarak tüketim teknikleri ve alışkanlıkları da hızla değişti. Gerçek ihtiyaçların karşılanması yerini tüketme ihtiyacı aldı. Bu yüzden üreten değil sürekli tüketen bir toplum haline geldik. Dev market ve hipermarketler alış veriş merkezleri olmaktan çıkmış, sundukları restoran, cafe, çocuk parkı, eğlence merkezleriyle ailece gidilen bir gezme yeri ve çekim merkezi haline gelmiştir. Özellikle çalışan kesim hafta sonu stresini atmak için çarşı Pazar gezmek yerine bu alış veriş merkezlerinde gezinmekte ve iğneden ipliğe her birşeyide orada bulabilmekte. Reklam ve pazarlamak teknikleri de değişti. Gelişti. Farklı bir hal aldı. İnanın Tüketicinin korunması gerçeği daha bariz bir şekilde ortaya çıktı. Cazip şartlarda ortaya konulan tüketici kredisinden tutunda, taksitli satış mkampanyaları, kapıdan satışlar, insanımızdaki tüketme güdüsünü kamçılamakta ve ayağını yorganına göre uzatma geleneğini yıkmakta, tüketicilerin geleceğini yok etmektedir” dedi.

YASALAR UYGULANMIYOR, HAK VE HUKUK ARANMIYOR
Göktaş, “Yasalar var uygulayan, uygulatan yok. Tüketici yasalardan doğan haklarının farkında değil. Kara düzen bir yaşam geleneği ile ayakta duruyorlar. Yasal düzenlemelerle korunmayan bir serbest piyasa düzeninin, keyfi fiyat uygulamalarına, tekelleşmeye ve iktisadi savurganlığa yol açması kaçınılmazdır. Tüketicinin korunması bir zorunluluktur. Ülkemizde 4077 sayılı Tüketiciyi Koruma Kanunu ile aynı zamanlarda 4054 sayılı Rekabetin Korunması hakkında kanun yaşama geçirilmiştir. Ama bu yasalar uygulanmaz ise yapılacak bir şey yoktur” dedi.

15 MART DÜNYA TÜKETİCİLER GÜNÜ
Göktaş, “ 1960 yılında kurulan Uluslar arası Tüketici Birlikleri örgütü ( İnternational Organization of Consumers" Union- İOCU) 1983 yılında yaptığı kongrede ABD başkanı John F.Kennedy"nin 1962 yılında orada yaptığı konuşma ile tüketici haklarını resmen dile getirmesi ve kabul etmesi tarihi olan 15 Mart Dünya Tüketiciler günü olarak kabul edilmiştir. Birleşmiş milletler ise bu öneriyi 1985 te kabul edip karara bağlamıştır. O tarihte Tüketici hakları; "Tüketicinin güvenliği ve sağlığının korunması hakkı, temsil edilme hakkı, bilgilendirilmesi hakkı ve seçme hakkı olarak dört grupta toplanmıştır. Ancak o günden buyana dünyadaki gelişmeler yeni yasal düzenlemeler gereksinimini ortaya çıkarmıştır. Hızla yasaları günün koşullarına uyar hale getirmeli, yenilemeliyiz” dedi.

DEVLET ÖNCÜ VE ÖNDER OLMALI
Göktaş, “Anayasamız açıktır. Dünya milletlerinin anayasaları da açıktır. Bizim anayasamızın 172. maddesinde yer verilen bu düzenleme devlete iki temel görev yüklemektedir: Birincisi, Tüketicilerin korunması temel amacını gerçekleştirmek üzere onları bilgilendirici, bilinçlendirici ve aydınlatıcı programlar hazırlamak ve uygulamak. İkincisi ise, en sağlıklı yöntem olarak tüketicilerin kendi kendilerini koruyabilmeleri için örgütlenme çalışmalarına katkı sağlamak, korumayı kolaylaştırıcı ve etkinliği arttırıcı yönde desteklemek. Bu itibarla 3143 sayılı kanun ile Sanayi Bakanlığına yetkiler verilmiştir. Bakanlığın teşkilat görevleri hakkındaki kanunun (m.12/b) açıktır. Onlara görev verilmiştir. Daha sonra 1993 te bu maddede yeterli görülmeyip 494 sayılı KHK çıkartılmış ve 16. maddesi kaldırılmış ve m.14/a eklenmiştir. Bu maddelerden sonrada özel birimler oluşturulmuştur. Ama halen uygulamada aksayan noktalar mevcuttur” dedi.

BUGÜN 15 MART, GÖNÜL İSTİYOR… (!)
Göktaş sözlerine devamla, “Bugün 15 Mart. Tüketiciler günü. Kutlamaları başladı. Gönül istiyor ki, daha çağdaş, daha uygar bir ortamda insanca, adil, hak ve hukuk kavramlarının eşit oturmuş olduğu ortamda yaşayalım. İşte bu nedenle yıllardır söylediğimiz, yazdığımız, dile getirdiğimiz hususların ciddiyet ile üzerine gidilmesi gerekmektedir. Onlar şunlardır;
Hormonlu meyve ve sebzelerin önlenmesi,
Genetikleri ile oynanmış (GDO) lu denilen yiyeceklerin yaşam hayatımızdan çıkartılması,
Suni tohum ve yemler ile beslenen üretilen balık, tavuk ve başkaca ürünlerin engellenmesi,
Katkı maddeli şekerleme ürünlerinin titizlikle denetlenmesi, gazlı içeceklerin kontrol altına alınması,
Gıda üreten iş yerlerinde hijyenik koşulların uygulatılması,
Ekmekte kimyasal beyazlatıcıların kullanılmaması,
Tavukta antibiyotik uygulamasının yeniden düzenlenmesi,
Tarım ürünlerinde kullanılan kimyasal madde ve ilaçların çok sıkı denetimden geçirilmesi,
Gıda satılan, et, süt, et ve süt ürünlerinin denetimimin arttırılması,
Eğitim ve öğretim sisteminin yenilenmesi müfredatın değiştirilerek çağın koşullarına ve milli birlik ve beraberliğimize gölge düşürmeden, milletimizin örf adet ve geleneklerine uygun biçimde yeniden ayarlanması,
Buna paralel olarak Sağlık sisteminin yeniden ele alınarak tüm hizmetlerin eşit, hakça ve adil bir şekilde tüm herkesin hizmetine sunulması,
Çevrenin ve doğanın kirletilmemesi, hor kullanılmamasının bir an evvel önüne geçilmesi gerekmektedir.
Bunlar başlıca ana hususlardır. Tüketicilerimizin sağlıklı yaşamlarının temini için bu elzemdir. Bu duygu ve düşünceler ile 15 Mart"ı kutluyor, herkesten daha duyarlı, ilkeli, seviyeli çalışma beklediğimizin altını çizmek istiyorum” dedi.