OSMANLI NEDEN ÇÖKTÜ ?
Şinasi KARA
Matemaikte ''Çan Eğrisi'' diye bir kavram vardır. Bu eğri, imparatorluklar dahil var olan tüm yaşamı kapsıyor. Eğri önce yükseliyor, belli bir zirveye varıyor. Zirveden sonra çöküş başlıyor.
Osmanlı, 1515 yılına kadar yükselen bir İmparatorluk idi. Mısır fethedilip, Halifelik kılıç zoru ile alındıktan sonra zirvede uzun süre kalınamadı. Dünya imparatorluğuna dönüşen bir güç, neden çöküş sürecine girdi?
Kritik aşamanın HALİFELİK olduğu görülür. Yavuz Sultan Selim Han'ın Halifeliği devralmasını Araplar kabul etmedi. Araplara göre ''İslamiyet araplara inmiş bir din'' idi. Türkler Mevali idi. ''Mevali anadan doğan çocuk veliaht olamaz ve saltanatı devir alamaz'' geleneği ve kuralı vardı.
Yavuz Sultan Selim Han, Halifeliği kabul ettirmek için çözüm aradı. Mısır'dan 2000 civarında din biilgini, İstanbula taşındı. Onlara mal-mülk-toprak verildi. Her şeyi din odaklı çözmek üzere harekete geçen din adamları, önce okullardaki matematik ve fen derslerini kaldırdılar. Müspet eğitim yok edilid. Osmanl ''statükoya'' hapsedildi.
Statükoya hapsolan toplumlar, ileri gidenler karşısında mutlak sona hızla yaklaşıyor. Zira, hangi dinden olursa olsun, din adamlarının ''statikoyu tercih etmeleri'' önlenemiyor.
-Mısır'da Firavun Akhenaton M.Ö. 1350 lerde ''toplumun yarısı rahip olduğunu'' görünce, tek tanrılı din icat etti. Fakat rahipler, Akhenatonu hal ederek ''statükoya'' geri döndüler. Muhteşem Mısır medeniyetini yok ettiler.
-Roma 325 yılında Hrıstiyanlığı devlet dini olarak kabul edince. Mısırın akibetine uğramaktan kurtulamadı. Statüko ve çöküş sürecini Roma 150 yılda tamamladı.
Osmanlı'nın din odaklı eğitim ile başlayan çöküş süreci, 1854 Kırım Harbi sırasında ayyuka çıkmıştı. Rusya'ya karşı, İngilizler ile birlike yaptığımız bu savaş sırasında, Türk subaylar uzun menzilli İngiliz toplarını kullanamadılar. Sebebi kısa sürede anlaşıldı. İngiliz topları parabol çizerek hedefe ulaşıyordu.Türkler matematik bilmiyor, parabol hesabı yapamıyordu.
Siyasal toplumu çökertmek için, topa-tüfeğe gerek yoktur. Eğitimin kalitesini bozun, gerisi kendiliğinden geliyor.
Şinasi Kara