KÜRESEL FINDIK MASALI: BİR “OYUN”LA GEÇİŞTİRİLEN EMEĞİN HİKÂYESİ
Osman Çakmak – Kasım 2025
Türkiye’de milyonlarca üreticinin alın teriyle yetişen fındık, son günlerde bir kez daha masa başı söylemlerle “küresel oyun”a indirgeniyor.
Tarım yazarı Mine Atanan’ın, uluslararası alıcı Ferrero’nun fiyat politikalarına dair yaptığı açıklamalar, üreticinin emeğini neredeyse “ticari denge oyunu” gibi sunarak kamuoyunda tepki topladı.
Emeği Oyun Gibi Gösteren Yaklaşım
Atanan, yaptığı değerlendirmede Türkiye’deki fındık fiyatlarının yüksekliğini gerekçe göstererek Ferrero’nun alım stratejisini “ticari bir oyun” olarak nitelendirdi.
Oysa söz konusu “oyun”un arkasında on binlerce üreticinin bir yıllık emeği, borcu, alın teri ve geçim umudu var.
Bir gazetecinin, hele ki tarım sektörünü yakından takip ettiğini iddia eden bir ismin, bu kadar geniş sosyal etkisi olan bir konuyu küçük bir ticari hamleymiş gibi anlatması, hem profesyonellik hem vicdan açısından sorgulanmalı.
Gerçekler Ne Diyor?
Atanan’ın “Ferrero alımı durdurmadı, sadece birkaç gün bekledi” açıklaması, kamuoyundaki boykot, fiyat baskısı ve manipülasyon algısını hafife alıyor.
Oysa bu açıklamanın yapıldığı dönemde piyasada ciddi bir duraksama, ihracat siparişlerinde aksama, üretici tarafında ise büyük bir belirsizlik yaşanmıştı.
Yani mesele “3 gün mal alınmadı” kadar basit değildi; piyasa psikolojisiyle oynanmıştı.
Rekabet Kurumu Taahhütleri Unutuldu mu?
Ferrero’nun Türkiye’deki faaliyetleri, yalnızca fiyat politikalarıyla değil, Rekabet Kurumu ile yapılan taahhütlerle de yakından izleniyor.
Şirket, daha önce Türk üretici ve tedarikçilerine karşı haksız fiyat baskısı uygulamamak adına bazı yükümlülükleri kabul etmişti.
Ancak Atanan’ın açıklamaları, bu taahhütlerden tamamen habersiz bir izlenim veriyor.
Bir gazeteci, “küresel tarım diplomasisi” kavramıyla meseleyi yumuşatırken, ülkesinin üreticisinin ekonomik bağımsızlık mücadelesini gölgede bırakmamalı.
Profesyonel mi, Politik mi?
Atanan’ın, Ferrero yetkilileriyle yaptığı görüşmeye atıfla söylediği “Şirket de şaşırdı” ifadesi, profesyonel bir yöneticinin kurumsal diliyle bağdaşmıyor.
Bu tarz bir “şaşkınlık” anlatısı, küresel gıda devlerinin milyar dolarlık operasyonlarını yönetme biçimine değil, kamuoyu algısını yönetme çabasına benziyor.
Bir Sonuç Olarak: Fındık Oyuncak Değildir
Fındık, Türkiye için bir “oyun” değil, bir ekonomik varlık mücadelesidir.
Bu ülkede yüz binlerce aile, çocuklarının okul masrafını, geçim planını, borcunu o ürün üzerinden yapıyor.
Bu kadar ciddi bir emeği, “küresel ticarette normaldir” diyerek sıradanlaştırmak, yalnızca üreticiyi değil, tarım gazeteciliğinin saygınlığını da zedeliyor.
Atanan’ın sözleri, Ferrero’nun açıklamalarını aklama çabasına dönüşürken; gerçekte yaşanan, bir kez daha üreticinin sesinin bastırılması oldu.