12 Eylül1980

12 Eylül döneminde sıkıyönetim askeri mahkemelerince 517 sanığa idam cezası verildi. Askeri Yargıtay’ın onayladığı idam kararlarının sayısı 124 oldu. Bunlardan, MGK’nın onayladığı ve onay sonrası hemen infazı yapılan 50’si dışındakiler için cezalar fiilen

Kenan Evren Cuntasını ve 12 Eylülü  en iyi anlatabilen durum aşağıdaki linkte, Nevzat' ın Şiiri, Ahmet Kaya'nın sesi ile tam bir özet anlatımdır...

http://www.youtube.com/watch?v=axudnvO1yKc


12 Eylül1980

12 Eylül Darbesi veya 1980 İhtilali, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 12 Eylül 1980 günü emir-komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği askerî müdahale. 27 Mayıs 1960 darbesi ve 12 Mart 1971 muhtırasının ardından Türkiye Cumhuriyeti tarihinde silahlı kuvvetlerin yönetime üçüncü açık müdahalesidir.

Bu müdahale ile Süleyman Demirel'in Başbakan'ı olduğu hükümet görevden alındı, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi, 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası tamamen rafa kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı bir askerî dönem başladı. Bu dönem yaklaşık dokuz yıl sürdü. 12 Eylül 1980 ardından partiler lağvedildi, parti liderleri önce askerî üslerde gözetim altında tutuldu, ardından yargılandı.

2010 anayasa referandumunda, değişikliklerin kabul edilmesiyle 13 Eylül 2010 tarihinde çeşitli sivil toplum kuruluşları, sendikalar ve dernekler ile darbe mağduru kişiler 12 Eylül darbesini yapanlar hakkında suç duyurusunda bulundu . Bütün suç duyurularını toplayan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı "Milli Güvenlik Konseyi (MGK) adı altında 12 Eylül 1980'de ülke yönetimine el koyan ve 24 Kasım 1983 yılına kadar bu statüsünü sürdüren askerî cunta yönetiminin hayatta kalan üyeleri, Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin Şahinkaya'nın işlediği (A) Nürnberg Şartı ile kabul edilmiş ve tüm devletlerin kendi kanunlarında yer almasa dahi suçun oluşumu halinde takip etmek zorunda oldukları uluslararası hukukun buyruk kuralı niteliğine sahip insanlığa karşı suçlar (B) 765 Sayılı Ceza Kanunu'nun 146, 147, 153, 174, 179, 180, 181. maddeleri kapsamında, insanlığa karşı suçlar ve resen takdir edilecek suçlar nedeniyle haklarında başsavcılık tarafından ceza dava açılması ve haklarında gerekli önlemlerin alınması istemi .."  ile 7 Nisan 2011 yılında ilk soruşturma başlattı.

4 Nisan 2012 tarihinde ise darbenın yargılanmasına başlanmıştır


12 EYLÜL DÖNEMİNİN İDAMLARI...

12 Eylül'den sonra kurulan sıkıyönetim mahkemeleri üst üste idam kararları vermeye başlarken, 1972’den beri fiilen uygulanmayan idam cezaları da hızla infaz edilmeye başlandı. Politik eylemleri nedeniyle hüküm alanların yanı sıra adi hükümlülerin infazları da gerçekleştirildi. 

1980-84 yılları arasında 50 kişi idam edildi. Bunların 18’i sol, 8’i sağ görüşlü ve 23’ü de adli suçtan hükümlüydü. Ölüm cezası infaz edilenlerden biri ASALA adlı Ermeni terör örgütü mensubu Levon Ekmekçiyan idi. (Esenboğa Olayı 1982)

Yönetim, idam cezalarının infazında ısrarlıydı. Kenan Evren 3 Ekim 1984’te Muş’ta yaptığı konuşmada “Hainleri asmayıp da besleyecek miyiz?” diyor ve bu sözü uzun yıllar belleklerde yer ediyordu.

12 Eylül döneminde sıkıyönetim askeri mahkemelerince 517 sanığa idam cezası verildi. Askeri Yargıtay’ın onayladığı idam kararlarının sayısı 124 oldu. Bunlardan, MGK’nın onayladığı ve onay sonrası hemen infazı yapılan 50’si dışındakiler için cezalar fiilen müebbet hapse dönüştü.

Ölüm cezalarının infazlarına ilişkin onama kararları,

  • 12 Eylül 1980 - 25 Ekim1981 arası Milli Güvenlik Konseyi döneminde,
  • 25 Ekim 1981 - 14 Ekim 1983 arası Danışma Meclisi döneminde,
  • 6 Kasım 1983 sonrası TBMM döneminde

verilmiştir. 

Türkiye'de 1984 tarihinden bu yana ölüm cezaları uygulanmıyor. 

12 Eylül döneminde ölüm cezası infaz edilenler şöyle: 
 

Adı SoyadıTarihYer
Necdet Adalı (sol görüşlü)7 Ekim 1980Ankara
Mustafa Pehlivanoğlu (sağ görüşlü)7 Ekim 1980Ankara
Serdar Soyergin (sol görüşlü)25 Ekim 1980Adana
Erdal Eren (sol görüşlü)13 Aralık 1980Ankara
Cevdet Karakaş (sağ görüşlü)4 Haziran 1981Elazığ
Veysel Güney (sol görüşlü)10 Haziran 1981Gaziantep
Ahmet Saner (sol görüşlü)25 Haziran 1981İstanbul
Kadir Tandoğan (sol görüşlü)25 Haziran 1981İstanbul
Mustafa Özenç (sol görüşlü)20 Ağustos 1981Adana
İsmet Şahin (sağ görüşlü)20 Ağustos 1981İstanbul
Seyit Konuk (sol görüşlü)13 Mart 1982İzmir
İbrahim Ethem Coşkun (sol görüşlü)13 Mart 1982İzmir
Necati Vardar (sol görüşlü)13 Mart 1982İzmir
Fikri Arıkan (sağ görüşlü)27 Mart 1982Ankara
Sabri Altay (adli suçlu)23 Nisan 1982Adapazarı
Cengiz Baktemur (sağ görüşlü)30 Nisan 1982Elazığ
Şahabettin Ovalı (adli suçlu)12 Haziran 1982Sinop
Ednan Kavaklı (adli suçlu)18 Haziran 1982Ankara
Ali Bülent Orkan (sağ görüşlü)13 Ağustos 1982Ankara
Veli Acar (adli suçlu)13 Ağustos 1982Isparta
Eşref Özcan (adli suçlu)19 Ağustos 1982Kayseri
Halil Fevzi Uyguntürk (adi suçlu)29 Aralık 1982Afyon
Kazım Ergun (adli suçlu)29 Aralık 1982Akşehir
Muzaffer Öner (adli suçlu)29 Aralık 1982Amasya
Adem Özkan (adli suçlu)13 Ocak 1983Balıkesir
Hüseyin Çaylı (adli suçlu)13 Ocak 1983Afyon
Osman Demiroğlu (adli suçlu)13 Ocak 1983Isparta
Ahmet Mehmet Uluğbay (adli suçlu)22 Ocak 1983Akşehir
Ali Aktaş (siyasi)23 Ocak 1983Adana
Duran Bircan (adli suçlu)23 Ocak 1983Denizli
Levon Ekmekçiyan (Asala)28 Ocak 1983Ankara
Ramazan Yukarıgöz (sol görüşlü)29 Ocak 1983İzmit
Ömer Yazgan (sol görüşlü)29 Ocak 1983İzmit
Erdoğan Yazgan (sol görüşlü)29 Ocak 1983İzmit
Mehmet Kambur (sol görüşlü)29 Ocak 1983İzmit
Ahmet Kerse (adli suçlu)30 Ocak 1983Gaziantep
Rıdvan Karaköse (adli suçlu)5 Şubat 1983Akşehir
Cavit Karaköse (adli suçlu) 5 Şubat 1983Akşehir
Süleyman Karaköse (adli suçlu) 5 Şubat 1983Akşehir
Fatih Laçinligil (adli suçlu)24 Şubat 1983Keşan
Faik Görünmez (adli suçlu)24 Şubat 1983Kilis
Mustafa Başaran (adli suçlu) 30 Mart 1983Edirne
Hüseyin Üye (adli suçlu)30 Mart 1983Nazilli
Şener Yiğit (adli suçlu)20 Nisan 1983Isparta
Cafer Aksu Altıntaş (adli suçlu)20 Nisan 1983Ordu
Abdülaziz Kılıç (adli suçlu)26 Mayıs 1983Edirne
Halil Esendağ (sağ görüşlü)5 Haziran 1983İzmir
Selçuk Duracık (sağ görüşlü)5 Haziran 1983İzmir
İlyas Has (sol görüşlü)6 Ekim 1984İzmir
Hıdır Aslan (sol görüşlü)24 Ekim 1984İzmir

 

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.

Güncel-siyaset Haberleri