1922 yýlý Haziran ayýydý ve Anadolu’nun birçok yeri hala iþgal altýndaydý. Yunan donanma gemileri ise Karadeniz þehirlerini bombalamaya devam ediyordu. Son olarak, 7 Haziranda Samsun’u bombalamýþlardý. Bombardýman sonrasýnda Samsun’da sivil halktan çok sayýda ölenler vardý. Birçok bina da harap olmuþtu [1]. Artýk dayanacak gücün kalmadýðý böyle bir dönemde, iþgalcileri Anadolu’dan bir an önce söküp atmak için, Mustafa Kemal Paþa’nýn liderliðinde Büyük Taarruz hazýrlýklarý ise hýzla devam etmekteydi.
Bu amaçlarla Topal Osman’ýn Karadenizli gönüllülerden oluþturduðu, 47.Alay da hazýrlýklarýný yürütüyordu. Topal Osman’ýn yine gönüllülerden oluþan ve Koçgiri Ýsyanýný bastýrmýþ diðer 42. Alay’ýnýn tamamýna yakýný ise daha sonra Sakarya Savaþýnda þehit düþmüþtü. Büyük Taarruza sadece 47. Alay katýlacaktý.
Alay’ýn bütün ihtiyaçlarý ise bizzat Topal Osman tarafýndan ve bölgeden toplanan yardýmlarla karþýlanmaktaydý. Ancak bu konuda sýkýntýlar yaþanmaya baþlanmýþtý. Çünkü eldekilerle Alay’ýn ihtiyacýnýn karþýlanmasý mümkün görünmüyordu. Bu yüzden Topal Osman Aða, 8 Haziran 1338 (1922) tarihinde Giresun Mutasarrýfý Nizamettin Bey’e cepheden bir telgraf göndermiþti. Telgrafta, Giresun’da bulunan bütün mal ve mülkünü Alay’ýn ihtiyaçlarýný karþýlamak üzere satýlýða çýkardýðýný ve gönüllülerden daha fazla fedakarlýk istemeye yüzünün olmadýðýný belirtmekteydi.
Topal Osman’ýn telgrafýnýn sadeleþtirilmiþ hali þu þekildedir.
“Öteden beri takip ettiðim maksat ve gayemin vatanýn ve dinimizin selameti ve muhafazasý olduðu, siz deðerli kardeþlerimce de bilinmektedir. Bu sebepledir ki, mülk ve servet sahibi olmak gibi bir sevda ve emelimiz yoktur. Tek emelimiz, Milli Mücadelenin kesin bir zaferle sonuçlanmasýdýr. Biz bu uðurda vataný selamete çýkarmak için, büyük Ordumuzun saflarý içerisinde Karadeniz’i temsil eden, hamiyetli ve vicdanlý arkadaþlarýmla birlikte, hayatýmýzý gözden çýkararak, evimizi-ocaðýmýzý terk ederek yer aldýk. Meydan muharebesinde ve Kürd hadisesinde (Koçgiri Ýsyaný) düþmanlarla göðüs göðse çarpýþtýk. Ve mücadeleye devam edeceðiz. Ancak benimle birlikte cephede yer alan arkadaþlarýmýn ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý konusunda onlardan daha fazla fedakârlýk istemeye yüzüm yok. Bu yüzden Alay’ýn ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý için ne kadar mal ve mülküm var ise satýlmasýný istiyorum.
Cümleye selam eder, gözlerinizden öperim.
(8 Haziran 1338, Alay Kumandaný Osman) [2]
Topal Osman’ýn bu telgrafý hemþerilerini üzmüþtü. Bunun üzerine Giresun’un yardýmsever iþ adamlarý bir toplantý düzenlemiþler ve Topal Osman’ýn mallarýnýn satýlmamasý için Alay’ýn ihtiyaçlarýný karþýlamayý taahhüt etmiþlerdi.
Ayný tarihlerde Ordu’da da bu amaçlarla bir müzayede düzenlendiði görülmektedir. 17 Ekim 1967 tarihli Ordu Sesi Gazetesinde rastladýðýmýz müzayedeye dair haber, 1 Temmuz 1338 (1922) tarihli Güneþ Mecmuasýndan aynen alýnmýþtý.
Habere göre, yardým toplamak amacýyla, Atatürk’ün bir resmi müzayedeye konmuþ ve yüklü miktarda para toplanmýþtý. Daha sonra da kurbanlar kesilmiþ ve cephedeki askerlere dualar okunmuþtu. Tarih olarak da Topal Osman’ýn telgrafýnýn hemen sonrasýydý. Çünkü Güneþ Mecmuasý on beþ günde bir çýkmaktaydý. Buna göre müzayede Haziran ortalarýnda yapýlmýþ olmalýydý. Biz o tarihli Güneþ Mecmuasýna da ulaþmaya çalýþtýk. Ancak bu tarihli sayý kütüphanelere intikal etmediðinden bulamadýk. Ama ne mutlu ki, Ordu’nun tarihi bakýmýndan böylesine önemli bir belge yýllar sonra “Ordu Sesi” tarafýndan yayýnlanmýþtý.
Bu belgenin de sadeleþtirilmiþ hali þu þekildedir.
“Hamiyet sütunlarý baþlýðý altýndaki yazýmýzda, Gazi Mustafa Kemal Paþa Hazretlerinin (resminin) müzayedeye konularak iki beþi birlik altýn ile bir altýn saat ve 1600 lira da þehrin ileri gelen eþrafýndan ve tüccarlarýndan olan Furtunzade Mehmet Efendi’nin üzerinde kaldýðýný yazmýþtýk. Bu müzayede o derece hararetli ve heyecanlý olmuþtu ki, buna herkesin iþtirak ettiði görülmüþtür. Belediye Reisi Yusuf Bey’in hanýmý, 4000 kuruþ kýymetinde bir altýn saat, Cordanzade Ýsa Bey ve Ulubey nahiyesi eþrafýndan Meletlizade Aziz Aða’nýn hanýmlarý da birer beþibirlik altýn vermek suretiyle, bu toraklar üzerinde görünüþte kendilerine eþraf ve vatanperverlik süsü veren bazý kalpsiz, hissiz ve hamiyetsiz kimselere büyük bir ders vermiþlerdir.
Müzayedeyi müteakip Liva Kadýsý faziletlü Þevki efendi hazretleri tarafýndan dualar okunmuþ, tekbirlerle kahraman ordumuzun muvaffakiyeti ve Müslümanlarýn kurtuluþu uðruna kurbanlar kesilmiþtir. Müzayedeye iþtirak eden muhterem zevatýn adlarýný da iftiharla aþaðýda veriyoruz.
Tedrisat Müfettiþi Ýsmail Hakký Bey: 200 kuruþ
Muhasebe-i Hususi Baþkatibi Mahmut Efendi: 100 kuruþ.
Ýdadi terbiye-i bedeniye (beden eðitimi) muallimi Hafýz Ahmet Efendi: 100 kuruþ.
Belediye Reisi: Yusuf Bey: 2950 kuruþ
Tüccardan Rizeli Hacý Ýbrahimzade Efendi. 2400 kuruþ.
Felekzade Tevfik Efendi: 1100 kuruþ.
Meclis-i Umumi Azasýndan Þýhmanzade Þakir Bey: 100 kuruþ.
Mühendis Halil Bey: 700 kuruþ.
Azim Gazetesi sahibi Fahrettin Bey: 100 kuruþ.
Ýstinaf Mahkemesi reisi Þerif Bey: 100 kuruþ
Ýcra memuru Rahmi Bey: 100 kuruþ.
Bodurzade Þevket Efendi: 1800 kuruþ.
Kayýkçýlar tarafýndan: 12.000 kuruþ.
Tabak Ahmet Usta: 300
Kunduracý Arhavili Ali Usta: 100 kuruþ.
Poyrazzade Ýzzet Efendi: 2500 kuruþ.
Uzunömerzade Mehmet Bey: 2500 kuruþ.
Sürmeneli Ali Aða: 100 kuruþ
Hamal Mustafa Aða: 200 kuruþ.
Azaklýzade Mahmut Efendi: 200 kuruþ
Ýstanbul Oteli Müdürü Furtunzade Mustafa Efendi: 500 kuruþ
Þýhmanzade Ýhsan Bey: 250 kuruþ.
Abdibabazade Mümtaz Efendi: 100 kuruþ.
Hamal Hüseyin ve Hüseyin Aðalar: 400 kuruþ.
Kantarcý Durmuþ Aða: 500 kuruþ.
Çabulacý Osman Usta: 300 kuruþ.
Trabzonlu Hikmet Efendi: 500 kuruþ.
Tüccardan Hacýzade Tahsin Efendi: 950 kuruþ.
Hamal Mehmet Aða: 600 kuruþ.
Zabýt katibi Temel Efendi:100 kuruþ.
Ýstanbul Oteli garsonu Paþa Efendi: 200 kuruþ.
Liman Reisi Ýsmail Hakký Bey. 100 kuruþ.
Toplam: 33950 kuruþ”
Ýþte Milli Mücadele cephe gerisinde de bu þekilde yürütülmüþtü. Ancak asýl kahramanlar, yiyecek bir öðün ekmeði olmadýðý halde en deðerli varlýðý evlatlarýný cepheden cepheye yolcu edenlerdi…
Tüm Milli Mücadele kahramanlarýný minnetle yâd ediyoruz.
Dipnot:
[1] Akþam Gazetesi, 9 Haziran 1338 (1922)
[2] Akþam Gazetesi, 28 Haziran 1338 (1922)